مقایسه کمی و کیفی چهار توده صنوبر دلتوئیدس‏‏ (Populus deltoides Bartr. ex Marsh) در استان‌های گیلان و مازندران

به‌منظور مقایسه کمی و کیفی صنوبر دلتوئیدس (Populus deltoides Bartr. ex Marsh) که مهم‌‏ترین گونه مورد استفاده زراعت چوب در شمال کشور است، چهار توده صنوبرکاری از کلن P. d. 69/55‏‏‏‏ در اراضی جلگه‌‏‏ای استان‏‏‌های گیلان و مازندران انتخاب شد. در هر عرصه به‌روش تصادفی- منظم، قطعه‌‏‏‏‏نمونه‌های مربعی به مساحت 400 متر مربع برداشت شد. سپس مشخصه‏‏‌های کمی و کیفی درختان اندازه‏‏‌گیری و ویژگی‏‏‌های خاک مطالعه شد. همچنین، میانگین رویش سالانه حجم درخت با بیشترین ضریب تغییرات به‌عنوان شاخص مقایسه برای تعیین عوامل اصلی تأثیرگذار بر رشد و تولید در چهار توده درنظر گرفته شد. میانگین قطر درخت در شیرکلا و چمستان استان مازندران (به‌ترتیب 42/9 و 39/1  سانتی‏‏‌متر) نسبت به دو منطقه داوودمزار و هفت‏‏‌دغنان استان گیلان (به‌ترتیب 27/9 و 28/7 سانتی‌متر) دارای اختلاف معنی‏‏‌دار بود. رویش حجمی در چمستان و شیرکلا (به‌ترتیب 34/4 و 22/5 متر مکعب در هکتار) نسبت به رویش حجمی توده‌‏‏های صنوبر داوودمزار و هفت‏‏‌دغنان (به‌ترتیب 17/17 و 17/03 متر مکعب در هکتار) با اختلاف معنی‏‏‌داری بیشتر بود. رویش حجمی سالانه هر درخت بین دو منطقه، تفاوت معنی‏‏‌داری داشت، به‌طوری‌‌که این متغیر در مناطق شیرکلا و چمستان (به‌ترتیب 0/089 و 0/074 متر مکعب) بیشتر از هفت‌‏‏دغنان و داوودمزار (به‌ترتیب 0/036 و 0/031 متر مکعب) بود. از این پژوهش نتیجه‌گیری شد که در مناطق اقلیمی خیلی مرطوب و مرطوب استان‏‏‌های گیلان و مازندران که شرایط برای رویش صنوبر مناسب است، در خاک‌های دارای بافت سبک و متوسط که مقدار سیلت بیشتر از 47 درصد و اسیدیته اندکی بیشتر از خنثی است، صنوبر دلتوئیدس رویش بیشتری داشت. پیشنهاد می‏‏‌شود که پژوهش‌های مشابه در خصوص رقم‌های مختلف صنوبر در شرایط اقلیمی و خاکی متفاوت این مناطق انجام شود.